فن کویل چیست؟
فن کویل یک دستگاه تهویه مطبوع می باشد، این دستگاه از دو بخش اصلی فن و کویل می باشد به این شکل که برای دمیدن هوا به محیط از فن و از کویل برای انتقال آب سرد یا گرم تولید شده توسط چیلر و بویلر استفاده می شود. در کویل سرمایشی آب سرد مورد نظر توسط چیلر تامین می شود چیلر دستگاهی است که آب را تا دمای ۲ الی ۳ درجه سنتی گراد سرد کرده و در کویل گرمایشی آب گرم توسط بویلر یا موتور خانه تامین می شود. کاربر می تواند طبق نیاز در فصل های مختلف سال از سرما و گرمای این دستگاه استفاده کند، هوا در فصل زمستان با عبور از کویل گرمایشی گرم می شود و توسط فن به محیط دمیده می شود و در فصل تابستان نیز از کویل سرمایشی عبور می کند و خنک می شود.
انواع فن کویل
فن کویل سقفی توکار
از پرکاربردترین انواع این دستگاه، فن کویل سقفی توکار می باشد. از مزیت های فوق العاده این فن کویل می توان به فیلترهای قابل شستشوی آن اشاره کرد. تعمیر آسان و نویز کم از دیگر ویژگی های این دستگاه هستند. همچنین در این نوع معمولا کنترل کننده وجود ندارد.
فن کویل کانالی
از نظر ظاهری می توان فن کویل کانالی را مشابه با سقفی توکار دانست. این دستگاه ها در ظرفیت های مختلفی ساخته می شوند و تحت عنوان داکتد یا کانالی شناخته می شوند. انواع فن کویل کانالی معمولا از ظرفیت های ۸۰۰ تا ۳۰۰۰ CFM طراحی و به بازار عرضه می شوند. این فن کویل به دلیل ظرفیت و نوع توزیع هوایی که دارد، گزینه ایده آلی برای مراکز صنعتی و تجاری می باشد.
فن کویل کاستی یک طرفه
این نوع به دلیل قابلیت نصب در ارتفاع های کم و زیاد به خصوص در سقف های کاذب، نوعی محبوب است. فن کویل کاستی یک طرفه به علت پرتاب باد در یک طرف معمولا در سمت خاصی از هر اتاق نصب می شود.
فن کویل کاستی چهار طرفه
این نوع از فن کویل به علت پرتاب باد در هر چهار جهت، نوعی محبوب و پر فروش است. از دیگر ویژگی های فن کویل کاستی چهارطرفه می توان نصب آسان و سریع آن را نام برد.
فن کویل سقفی روکار
دارای قابلیت ویژه ای از جهت مکش می باشد. مکش هوا در مدل سقفی روکار از پشت و یا زیر می باشد. این دستگاه ها اغلب توانایی ایجاد فشار استاتیکی بالایی دارند. نوع سقفی روکار می تواند به صورت چهار لوله ای و یا دو لوله ای نیز تولید شود.
فن کویل دیواری
از نظر ظاهری، بسیار مشابه با بخش داخلی کولر گازی یا اسپیلت است. نکته مهم در مورد این نوع این است که انواع مدل های طراحی شده دیواری معمولا در داخل خود، دارای شیر هواگیری نیستند.
فن کویل زمینی
نوع دیگری از فن کویل است که روی زمین قرار گرفته و از پشت نیز به دیوار متصل می گردد. این مدل اصولا زمانی استفاده می شود که فضای مناسبی در سقف کاذب برای نصب انواع دیگر وجود نداشته باشد.
اجزای فن کویل
اجزای فن کویل شامل موارد زیر می باشد:
- کویل
- فندک (Fan Deck)
- فیلترهوا
- شیر هواگیری
- کلید سلکتوری
طرز کار فن کویل ها
آب گرم / سرد از موتورخانه مرکزی از طریق لوله اصلی کویل، وارد لوله های مسی شده و پس از چرخش در داخل ردیف های لوله های مسی، از طریق گردش اجباری هوا بر روی کویل ، گرما و یا سرمای خود را از دست داده و از طریق لوله خروج کویل به سمت موتورخانه مرکزی بر می گردد.
فن، هوا را از ورودی فن کویل که یک عدد فیلتر برای جلوگیری از ورود گرد و غبار نصب شده است؛ مکش می کند و به طرف کویل به گردش در می آورد. با عبور هوا از لابه لای فین های آلومینیومی انتقال گرما یا سرما از طریق فین ها به هوا انجام می گیرد و هوای محیط را خنک یا گرم می کند. دمای محیط توسط ترموستات کنترل می شود ، هنگامی که دمای محیط با دمایی که بر روی ترموستات تنظیم شده است؛ همسان بشود ، ترموستات دستور قطع فن را می دهد اما گردش آب همچنان در کویل ادامه پیدا میکند.
تعمیرات و نگهداری فن کویل
در ابتدای فصل سرد می توان سینی درین را چک نمود و محل اتصال سینی به لوله درین را پاکسازی کرد تا مانع هر گونه گرفتگی مسیر تخلیه شویم. می توان مثل اسید شویی چیلر، فن کویل ها را هم با مواد شیمیایی تمیز کرد که این امر باید به دست متخصص تعمیرات و نگهداری فن کویل سپرده شود. در ابتدای فصل پیش فیلتر ورودی هوای دستگاه را باید تمیر کرد و برای اطمینان حاصل کردن از کنترل صحیح محیط، با دما سنج محیطی می توان ست پوینت ترموستات و نحوه ی عملکرد آنرا تست و آزمایش کرد.
مزایای فن کویل
- با استفاده از فن کویل ها، تجهیزات مرکزی گرمایشی-سرمایشی شما کوچکتر خواهد شد.
- این سیستم به لولهکشی نیاز داشته و فضای کمتری را نسبت به کانالکشی اشغال خواهد کرد.
- نصب لوله کشی و سیمکشی طبیعتا راحتتر از انجام کانالکشی است.
- از مزایای دیگر فن کویل، که بسیار مهم نیز است، قابلیت کنترل جداگانه دمای هر واحد (اتاق یا سالن) است.به صورتی که قسمت های بدون سکنه ساختمان میتواند خاموش باشد تا در هزینههای انرژی صرفهجویی شود.
- همچنین، نصب این سیستمها نسبت به سیستمهایی که با هواساز کار میکنند، مثل سیستمهای کانالی یا حرارت مرکزی، مقرون به صرفهتر است.
- فن کویل قابلیت نفوذ ۱۰۰ درصدی هوای بیرون را دارا می باشد.
- در ضمن صدای آن از داکت اسپیلیت کمتر است.
معایب فن کویل
- فن کویل نیاز به نگهداری و مراقبت بیشتری نسبت به سایر سیستمهای تمام هوا دارد.
- نکته دوم اینکه کندانسهها در هر واحد باید دفع گردند.
- و نکته سوم اینکه فضاهای داخلی ممکن است به کانالهای جداگانه جهت خروج هوا نیاز داشته باشند که در فن کویل کانالی وجود ندارد و کل کار با لولهکشی انجام می گردد.
- اما مهمترین نکته در استفاده و نگهداری فن کویلها، توجه به کارکرد فنها، کویل، سینی تخلیه، و فیلترها است . فیلترها حتما باید شسته یا تعویض شوند. در غیر این صورت حجم هوای خروجی کاهش یافته در نتیجه علاوه بر کاهش بازدهی، به فنها نیز فشار وارد می سازد.